Een stukje vergeten geschiedenis. Wij Nederlanders hadden in de jaren dertig een Koninklijke Nederlands-Indië Luchtvaart Maatschappij (KNILM). Het bedrijf werd opgericht in 1928 en had niets te maken met de KLM, al vloog die wel vanaf 1930 driemaal per week naar Nederlands-Indië, het huidige Indonesië.
De KNILM beschikte over elf Douglas DC-2’s, uiterst luxe vliegtuigen in die tijd. Met de
DC-2 De Uiver won de KLM in oktober 1934 de Londen-Melbourne race, die aan het toestel zijn faam gaf al zou de DC-3 – vooral door de veelvuldige inzet van de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog – hem overtreffen.
Voor de KNILM was de DC-2 een werkpaard waarmee reizen in het gigantische Nederlands-Indië – twee keer groter dan Europa – sneller, veiliger en vooral aangenamer verliep. Alle steden waren in een dag bereikbaar, terwijl je eerder dagen onderweg was. Al moet erbij gezegd worden dat het voor vliegers, boordwerktuigkundigen en telegrafisten best een opgave was. Met ruim 300 kilometer vlogen ze met veertien passagiers in een tweemotorige kist, gemaakt van aluminium, over dichte oerwouden, bij een noodlanding was er weinig kans op overleven.
Sydney
De Japanse aanval op Nederlands-Indië begin december 1941 luidde het einde in van de
KNILM. In 1942 gingen alle toestellen naar Australië. Daar werden ze ingezet voor legerdoeleinden. Dagelijks vlogen de bemanningen wekenlang met Australische militairen van Zuid- naar Noord-Australië waar een Japanse aanval werd verwacht. Toen die uitbleef vorderde de Amerikaanse Air Force de vliegtuigen. Pisnijdig over dit besluit voerden de bemanningen, samen met andere werknemers van de maatschappij, een protestvlucht uit boven Sydney. Daarbij vlogen drie toestellen onder de Sydney Harbour Bridge door.
Maar het memorabel protest hielp niet. In maart 1942 confisqueerden de Amerikanen alle toestellen. Er staat er nog één verschroot in Australië. In het Nederlands Transportmuseum in Nieuw-Vennep staat – zie foto’s – de PK-AFK, een van de toestellen die in 1942 in Sydney onder de brug doorvloog. Na de oorlog nam de KLM alle aandelen KNILM over en verdween de maatschappij van het toneel.