Honderd dagen oorlog in Oekraïne. Weinig is er door Rusland bereikt. De droefenis is groot. Duizenden doden, daaronder veel burgers. Steden geruïneerd. Hoe lang gaat het duren? Rusland wentelt de schuld af op het Westen. Terwijl juist Rusland de grote schuldige is.
De cholericus Vladimir Poetin is druk bezig de historie naar zijn hand te zetten. Hij beschouwt Oekraïne als hecht onderdeel van Rusland. Maar niemand stond zijn slecht presterende leger daar op te wachten met vlaggetjes en geklap. Het leger kwam terecht in een mallemolen. En waarom dit alles? Omdat Poetin niet van zins is terug te treden achter de coulissen. Hij bijt zich vast in zijn dictatorschap. De gewone Rus is lukraak meegezogen in de voortdurende lof rond Poetin, een leider, die nooit een leider had mogen zijn.
Rusland is en blijft een raadselachtig land. De meeste bewoners laten zich, hoe droevig het ook is, leiden door de dagelijkse leugenparade. Het klinkt allemaal zo gewoon, eerlijk bovendien. Wat zei Poetin op de conferentie over internationale veiligheidsproblemen in 2007 in München? Hij eiste voor het, zoals hij het noemde, democratische Rusland een toppositie op in de wereldheerschappij. Daarin werd Rusland dwars gezeten door één meester, één soeverein, de Verenigde Staten. ‘En dit heeft zeker niets gemeen met democratie’, liet Poetin weten. ‘Eén staat, en natuurlijk in de eerste plaats de VS, heeft zijn landsgrenzen op alle mogelijke manieren overschreden.’
KGB
Democratisch kunnen we Poetin niet noemen. Hij werd in het zadel geholpen door voormalig president Jeltsin. Hij omringde zich met vrinden en andere getrouwen uit de tijd dat hij werkzaam was voor de Dienst voor de Staatsveiliheid. Tegenstanders verslaat hij met vuile KGB-methoden. Tot 2035 heeft hij zichzelf machtszekerheid gegeven. Zo’n president aan het hoofd van ’s werelds tweede kernmacht, dat moet tot nadenken stemmen. Vooral omdat hij in München zei: ‘Gebruik van geweld kan alleen als legitiem worden beschouwd als het besluit wordt gesanctioneerd door de VN.’ Poetin zelf houdt zich daar niet aan. Op 24 februari is hij Oekraïne binnengevallen, zonder dat er sprake was van een aanleiding.
Dat het bij Rusland voegen van Oekraïne is ingegeven door, zoals hij het noemt, de omsingeling van de NAVO, is een drogreden. Heeft de NAVO Rusland ooit gedreigd aan te vallen? Poetin deed dat wel, hij stelde de nucleaire macht in gebruik. ‘Wie Rusland hindert, zal gevolgen zien die de wereld nog nooit gezien heeft’, aldus de president.
Poetin maakt een kapitale fout: hij denkt dat zijn denkwijze, die verwrongen is door de geheime dienst, gelijk staat aan die van het Westen, maar die heeft een veel genuanceerder denktrant, die veel minder oorlogszuchtig is.
De huidige situatie zorgt er voor dat het wederzijds vertrouwen totaal is vernietigd. Er staat weer een, zij het denkbeeldige, Berlijnse Muur tussen oost en west. En zolang Rusland vol zit met revanche wordt die muur alleen maar groter. Komt er ooit een moment waarop de BOM barst en de Europese familie aan stukken wordt gereten?