Maandag zijn de Servische president Vučić en de Kosovaarse premier Kurti akkoord gegaan met het Frans-Duitse plan om de betrekkingen tussen beide landen te normaliseren. Josep Borell, de hoge vertegenwoordiger voor buitenlands beleid en veiligheid, is tevreden maar er is niets officieel, want er is nog niks ondertekend. Om Servie aan de uitvoering van het plan te houden bevestigt de EU dat er ook helemaal niet meer over gepraat hoeft te worden noch ondertekend.
Afwijzing van het plan zou geleid hebben tot stopzetting van de EU-onderhandelingen met Servië. In het plan is onder meer vrij reizen tussen Servië en Kosovo geregeld, evenals de vrijheid om op elkaars grondgebied te werken. Kosovo mag zich aansluiten bij internationale organisaties, zoals de VN. Partijen hebben elkaar mondeling toegezegd de overeenkomst op generlei wijze te verstoren. Maar er doemen problemen op. De 1,8 miljoen Albanezen in Kosovo zien geen heil in het Servische plan om in Kosovo een alliantie te vormen van tien Servische gemeenten. Dat zou leiden tot zelfbestuur van de honderdduizend Serviërs in Kosovo en daar komen de Albanezen heftig tegen in verzet. President Vučić is dan ook helemaal niet van plan het plan formeel te bekrachtigen zolang er geen Gemeenschap van Servische Gemeenten is – een voorstel uit het Akkoord van Brussel (2013) dat steeds is uitgesteld.
Heldendichten en treurliederen laven de Servische ziel. Langs wegen in Servie zie je vaak oeroude grafstenen die lucht geven aan dit verlangen.
Bakermat
Voor Servië is Kosovo de bakermat, het staat vol met Servische kloosters en er is het slagveld Kosovo Polje, aanleiding voor tal van helden- en treurliederen die garant staan voor Servisch nationalisme. De Serviërs willen Kosovo nooit kwijt. Maar dat is nu wel gebeurd, want door mondeling akkoord te gaan met het Frans-Duitse plan is Kosovo nu in feite een onafhankelijke staat geworden. De op de EU gerichte Servische politicus Zdravko Ponoš is opgetogen dat Vučić de onafhankelijkheid van Kosovo heeft erkent. Vučić zelf ziet dat anders. Jarenlang heeft hij gezegd dat Kosovo Servisch blijft en ook nu houdt hij eraan vast, al is de zaak beklonken. De nationalisten beschuldigen hem van verraad. Door vast te blijven houden aan Kosovo – dat zich in 2008 onafhankelijk verklaarde – als deel van Servië is hij in een doodlopende straat beland. Het zal hem veel moeite kosten – gedacht wordt aan nieuwe verkiezingen – om eruit te komen.