Van de jaren zeventig tot de jaren negentig was Amsterdam een krakershol. Veel verloederde woningen en bedrijfspanden stonden leeg. Krakers trokken erin omdat ze ergens moesten wonen.
De woningnood was hoog. De overheid had er niet echt een antwoord op. Knokploegen
sloegen krakers eruit, of de ME kwam langs, veelal met zwaar materieel. Op 30 april 1980, de kroningsdag van Beatrix, kwam het in Amsterdam tot een hevige ontlading. Geen woning, geen kroning, schreeuwden de affiches. Ik was erbij. ’s Ochtends vroeg stonden her en der in de stad in ME-uitrusting uitgedoste lui, ze toonden iedere voorbijganger hoe ‘intolerant de ME bij ontruimingen te werk ging’. De krakers zelf zouden vooral geweldloos verzet plegen, zo wilden ze doen geloven. Dat beeld keerde drastisch die dag.
Traangas
Actie was het parool. Verzet en onrust zaaien het doel. De Mobiele Eenheid kreeg het bij de Blauwbrug aan de stok met een grote groep demonstranten. Straatstenen en stoeptegels vlogen door de lucht. De ME bleef ijzerenheinig staan. Ik zou erop hebben geslagen, maar zij deden niets, terwijl de demonstranten werkelijk als razenden tekeer gingen. Plotseling rukte de ME op, ze ging als een zwarte wolk richting demonstranten en sloeg ze uiteen. Wat volgde was een lading traangas. Door de wind sloeg het bijtende spul terug op de ME. Niet ver vandaar vlogen molotovcocktails door de lucht. Een groep motorrijders – de Hells Angels hoorden we later – ging de krakers met kettingen te lijf. Winkelruiten sneuvelden, plundering waren er alom.. De stad was een puinhoop. Om er eind aan te maken gebruikte de ME traan- en braakgas in overvloed. Pas ver na middernacht waren de rellen voorbij, maar niet het kraken, dat zou nog jaren doorgaan.
_
Het kraken is streng aangepakt, maar tegen leegstand doen ze niets.
_
Yandex
In 1981 namen krakers voormalig textielhandel Wijers aan de Nieuwezijds Voorburgwal in bezit. Het was een enorm complex – meer dan drie voetbal velden groot. Op 14 februari 1984 kwam de ME en was het voorbij. Nu staat daar het Crowne Plaza hotel.
Anno 2023 kraken ze nog steeds, zij het op kleine schaal.In de Vossiusstraat in Amsterdam is een kapitaal pand gekraakt. Eigenaar is de Rus Arkadi Volozj, een miljardair en oprichter van Yandex, de Russische internetzoekmachine. De krakers mogen er van de rechter zolang blijven wonen omdat de Rus op de westerse sanctielijst staat. Maar dat is een uitzondering. Wie nu een leeg pand kraakt – in Amsterdam staan negentienduizend panden leeg. Vreemd genoeg doet de gemeente er niets aan (leegstandbelasting bestaat niet) – kan sinds 2010 rekenen op een strafblad. Kortom: in Amsterdam is het kraken streng aangepakt, maar tegen leegstand doen ze niets.