REDCOM

Het 24 Oktoberplein in Utrecht, waar op 18 maart 2019 een meervoudige dodelijke aanslag plaatsvond, gepleegd door de Turk Gökmen Tanis.

Vier jaar geleden, op maandag 18 maart 2019, vond in Utrecht een dodelijke aanslag plaats. Bij een tramhalte schoot de Turk Gökmen Tanis drie mensen dood, hij verwondde er zes. Eén van hen overleed later aan zijn verwondingen.

Het was de eerste dodelijke aanslag in Nederland. Tijdens de zoektocht naar de dader werd de stad urenlang afgesloten. Tanis kreeg levenslang.

Op de plek van de aanslag, het 24 Oktoberplein, verrees een jaar later een monument: een paar golvende witte betonstroken met hier en daar een bankje, ingebed tussen olifantsgras. Het verbeeldt de golf van ontzetting die die dag door Utrecht trok. Maar bij het monument is er nergens informatie over te vinden. Ja, ik weet wat daar is gebeurd, ik reed er die dag langs en zag naast de tram een wit laken waaronder een dode lag, maar weet een toevallige bezoeker dat ook? Daarom is een informatiebord hier dringend gewenst.

Van de jaren zeventig tot de jaren negentig was Amsterdam een krakershol. Veel verloederde woningen en bedrijfspanden stonden leeg. Krakers trokken erin omdat ze ergens moesten wonen.

De woningnood was hoog. De overheid had er niet echt een antwoord op. Knokploegen sloegen krakers eruit, of de ME kwam langs, veelal met zwaar materieel. Op 30 april 1980, de kroningsdag van Beatrix, kwam het in Amsterdam tot een hevige ontlading. Geen woning, geen kroning, schreeuwden de affiches. Ik was erbij. ’s Ochtends vroeg stonden her en der in de stad in ME-uitrusting uitgedoste lui, ze toonden iedere voorbijganger hoe ‘intolerant de ME bij ontruimingen te werk ging’. De krakers zelf zouden vooral geweldloos verzet plegen, zo wilden ze doen geloven. Dat beeld keerde drastisch die dag.

Traangas

Actie was het parool. Verzet en onrust zaaien het doel. De Mobiele Eenheid kreeg het bij de Blauwbrug aan de stok met een grote groep demonstranten. Straatstenen en stoeptegels vlogen door de lucht. De ME bleef ijzerenheinig staan. Ik zou erop hebben geslagen, maar zij deden niets, terwijl de demonstranten werkelijk als razenden tekeer gingen. Plotseling rukte de ME op, ze ging als een zwarte wolk richting demonstranten en sloeg ze uiteen. Wat volgde was een lading traangas. Door de wind sloeg het bijtende spul terug op de ME.  Niet ver vandaar vlogen molotovcocktails door de lucht. Een groep motorrijders – de Hells Angels hoorden we later – ging de krakers met kettingen te lijf. Winkelruiten sneuvelden, plundering waren er alom.. De stad was een puinhoop. Om er eind aan te maken gebruikte de ME traan- en braakgas in overvloed. Pas ver na middernacht waren  de rellen voorbij, maar niet het kraken, dat zou nog jaren doorgaan.

_

Het kraken is streng aangepakt, maar tegen leegstand doen ze niets.

_

Yandex

In 1981 namen krakers voormalig textielhandel Wijers aan de Nieuwezijds Voorburgwal in bezit.  Het was een enorm complex – meer dan drie voetbal velden groot. Op 14 februari 1984 kwam de ME en was het voorbij. Nu staat daar het Crowne Plaza hotel.

Anno 2023 kraken ze nog steeds, zij het op kleine schaal.In de Vossiusstraat in Amsterdam is een kapitaal pand gekraakt. Eigenaar is de Rus Arkadi Volozj, een miljardair en oprichter van Yandex, de Russische internetzoekmachine. De krakers mogen er van de rechter zolang blijven wonen omdat de Rus op de westerse sanctielijst staat. Maar dat is een uitzondering. Wie nu een leeg pand kraakt – in Amsterdam staan negentienduizend panden leeg. Vreemd genoeg doet de gemeente er niets  aan (leegstandbelasting bestaat niet) – kan sinds 2010 rekenen op een strafblad. Kortom:  in Amsterdam is het kraken streng aangepakt, maar tegen leegstand doen ze niets.

In Nederland zul je weinig behoefte hebben aan een apparaat dat drinkwatermaker kan maken. Maar ga je de bush in of varen op zee dan zijn die apparaten van levensbelang. Je staat er misschien niet zo bij stil maar slechts drie procent van al het water op aarde is zoet, de rest is zout. En van dat zoete water is slechts anderhalf procent bruikbaar voor consumptie.

Zeewater drinken is dodelijk. Wie op zee niet droog wil staan zorgt voor voldoende zoet water,. Gebruik bij nood een ontziltingsapparaat.

In de bush kun je water filteren en daarna drinken met behulp van de Katadyn Pocket waterfilter – € 339,95. Maar wat doe je op zee? Zeewater bevat zo’n 35 gram zout per liter daar krijg je hoge bloeddruk van, het leidt tot uitdroging en nierfalen wat je dood betekent. Niet leuk. Wie slim is neemt tijdens zeetochten zoet water mee. In noodgevallen gebruik je een ontziltingsapparaat – de Katadyn Survivor 06 LS – € 1275. Je perst door flink te pompen – veertig keer per minuut – zout water onder hoge druk door een membraan dat het zout tegenhoudt en je krijgt drinkwater.

Waterdamp

In plastic verpakt drinkwater voor reddingsboten.

Dat proces kan ook in het groot. Dan gebeurt de omzetting van zee- in zoetwater door destillatie. Bij het koken ontstaat zoutloze waterdamp, dat is het drinkwater. Zo doen ze het in het Midden-Oosten. Daar is weinig grondwater maar wel veel energie. En hiervoor heb je juist veel energie nodig, dagelijks wel vijftien tot dertig kilowattuur – in Nederland verbruiken we dagelijks twee tot vier kilowattuur. Via de mechanische membraamtechnologie gaat ontzilten sneller, maar ook dan ben je veel energie kwijt. Wat leren we hiervan? Er is meer zout dan zoet water. Mocht er ooit een gebrek aan zoet water ontstaan dan hebben we het zeewater keihard nodig. Maar om het  op een rendabele manier zoet en daarmee drinkbaar te maken moet de energiebehoefte drastisch omlaag.