REDCOM

Het is Kerst in een wereld die knarst en kraakt. Veel monden zijn gevuld van vrede, maar nooit komt er een eind aan al dat slachten en slaan.

De oorlog in Oekraïne duurt nu bijna een jaar. Vrede lijkt niet in zicht, het verduistert het licht dat we omarmen met Kerst. Schep licht in de duisternis, wat klinkt dat mooi. Prima zo, maar vergeet geen mensen in minder gelukkig omstandigheden, zoals in Oekraïne.

Zeg niet: wat kan ik daaraan doen, niets. Inderdaad, je kan er niets aan doen. Toch is het goed om aan ze te denken, al is het maar voor even, want iedere vorm van steun, al is het maar een splinter, is voor hen  meegenomen.

Hier mogen het gezellige feestdagen zijn, zij zitten in angst en kou. Door medeleven met hun situatie, al is het maar voor even, krijg jezelf een prettiger kerstgevoel.

Allemaal gezegende kerstdagen en veel sterkte in 2023!

In Museum Catharijneconvent in Utrecht, waar de foto’s genomen zijn, staat een Napolitaanse presepe, het is de mooiste kerststal in Nederland. Evenals in de Napolitaanse kerststal uit de 17^e eeuw is in het Utrechtse tableau het straatleven rijk aanwezig.

De Bijbelse figuren in de barokke kerststal bevinden zich bij bekende Utrechtse gebouwen. Het kindje Jezus ligt in een kribbe onder de Domtoren en de wijzen uit het Oosten staan bij een van de verlichte zuilengalerijen. Een engelenschaar kondigt de geboorte van Jezus aan. De herberg waar geen plaats was voor Maria en Jozef, is hier de Winkel van Sinkel, tegenwoordig een grand café.

Oud Utrecht, de Oude Gracht.

Om de een of andere reden doet de vrieskou mij verlangen naar stokoude verhalen over heksen, weerwolven en witte wieven. In het licht van de ondergaande zon ijlen ze door besneeuwde bossen, de naakte velden bedekkend met dichte mist.

Lulkoek, ik weet het. Al die verhalen zijn ontsproten uit onwetendheid. De rivieren en de bergen zijn ontstaan door sterke reuzen, anders kan het niet. Hoe makkelijk is dat? Zo creëer je je eigen realiteit die past zo lang het duurt, dat spreekt. Zo ging het in oude tijden.

Complottheorie

Tegenwoordig doen we hetzelfde maar noemen het complottheorieën. Duistere complottheorieën komen vooral voor in rechts-extremistische groepen die niets op hebben met de feiten. Feiten zijn ballast, ze maken liever hun eigen verhaal en zonderen zich af van de reguliere maatschappij. Tijdens de coronacrisis beschuldigden ze ‘de mainstream(massa)media’ van het aanwakkeren van een angstcultuur. Media=virus was een sticker die ik toen veel tegenkwam.

In sagen zorgen duivels en heksen voor ongerief. Tegenwoordig bestaat er een reële plaag met de naam QAnon, een organisatie die complottheorieën aanwakkert en waar duizenden mensen in geloven maar die volledig gebaseerd zijn op drijfzand en lulkoek. Dan hou ik het toch maar liever bij echte sagen en oogstrelende beelden van weleer. Zoals bovenstaand schilderij van Utrecht in vervlogen dagen met op de achtergrond de dom en rustend op pilaren de nog altijd bestaande Winkel van Sinkel.

Het leven is een damp. We treden op en gaan, wanneer is onbekend. Wat blijft er over van ons bestaan? Alleen herinnering. En ook al was je heel beroemd veel meer dan dat zit er niet in.

Die woorden schieten me te binnen bij het graf van Alfred Henry Heineken, de wereldvermaarde bierproducent, een van de markantste ondernemers van Nederland. Freddy had veel om trots op te zijn. Bracht het oude bedrijf, in 1864 opgericht door Gerard Adriaan Heineken, door aankoop van aandelen weer terug in de familie. Vanaf 1941 – net van de HBS- maakte hij er snel carrière, via commissariaten belandde hij in 1964 in de raad van bestuur waarvan hij in 1971 voorzitter werd.

Freddy maakte van Heineken een multinational. Het bedrijf bezit driehonderd biermerken en is actief in 190 landen. Verdeeld over 140 brouwerijen in 71 landen laat Heineken – ruim 82.000 werknemers – bier brouwen. Daarmee is het ’s werelds tweede bierbrouwer, na het Belgische Anheuser-Busch InBev, en – dat weten er maar weinig – ’s werelds grootste ciderproducent.

Frank Sinatra

Hij had wereldberoemde vrienden, Frank Sinatra was er een van. Hij zwom in het geld, was de rijkste Nederlander, zelfs het losgeld van 35 miljoen gulden, dat hij betaalde aan de gangsters die hem en zijn chauffeur Ab Doderer in 1983 ontvoerden, deed hem geen pijn. Eretitels, onderscheidingen, prestigieuze voorzitterschappen, zoals van de Corviglia Ski Club in Sankt Moritz, en bloedmooie vrouwen waren voor hem heel gewoon. Hij was een man met grote gaven. Iemand die zijn eigen slogans bedacht. ‘Heerlijk, helder, Heineken’, is van hem, een slogan met eeuwigheidswaarde.

En daar ligt hij dan onder een kale grijze steen waarop zijn naam verwelkt. In april 2001 kreeg hij een hersenbloeding. Zijn gezondheid nam snel af. Op donderdagavond 3 januari 2002 overleed de biermagnaat. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats in Noordwijk aan Zee. Sinds december 2020 ligt hier ook zijn vrouw, Lucille Cummings.

Wat rest is de naam en de herinnering samengevat in boeken. Alles bij elkaar  is dat nog heel wat.