REDCOM

Een Droschke – huurrijtuig – in Wenen.

Wenen, stad van de koffie en muziek, schitterende architectuur en imponerende paleizen. In de eeuwenoude straten rond de Stephansdom, dat prachtige icoon van gotische kunst, omarmt de geschiedenis de wandelaar op iedere meter.

Toneelschrijver Franz Grillparzer († 1872) woonde in de Spiegelgasse. In een appartement op nummer 9 verbleef de componist Franz Schubert († 1828). Hij schreef er zijn onvoltooide symfonie nummer 8. Tegenwoordig is het nog altijd een appartementengebouw. Daarnaast stond het huis van de beroemde componist Antonio Salieri († 1825).

Loop over de schitterende pleinen, drink koffie en eet Sachertaart bij het beroemde koffiehuis Demel aan de Kohlmarkt. Dit is dezelfde omgeving waar Beethoven liep, die les kreeg van Salieri. Of hij ooit Mozart heeft ontmoet? Onbekend. Waarschijnlijk heeft hij hem wel piano horen spelen, maar was daar, naar eigen zeggen, niet vanonder de indruk. ‘Hakkelig’, vond hij het.

Domgasse

Het appartement van Wolfgang Amadeus Mozart – Domgasse 5 – bleef behouden. Hier leefde de kleine man, hij haalde qua lengte de 1.70 meter nog niet –  in uiterst luxe stijl. Mozart was de best betaalde musicus van de achttiende eeuw. Hij verdiende jaarlijks tienduizenden guldens. Wolfgang was vlug en beweeglijk, had een mismaakt linkeroor waaraan de bovenrand ontbrak en uitpuilende ogen. De schrijver Ludwig Tieck, die hem 1789 ontmoette, vond hem onaanzienlijk. Anderen noemden hem pervers. Uit zijn ballade Leck mich im Arsch zou je dat kunnen opmaken. Dat hij is vermoord door hof componist Salieri is volstrekte onzin. Salieri was een alom bejubelde grootheid in die tijd. Mozart en hij hadden diep respect voor elkaar. Het graf van Salieri is op het Zentralfriedhof.

Massagraf

Mozart verliep het slecht. Zijn luxe levensstijl holde zijn financiën uit. Op 5 december 1791 stierf hij. Van de Stephansdom, waar zijn machtig mooie Requiem klonk, liep de rouwstoet tot aan de Stubentor. Vandaar vervolgde de kar zijn weg over de Landstrasse – waar volgens vorst Klemens Wenzel Lothar von Metternich de beschaafde wereld ophield – naar het ruim drie kilometer verder gelegen kerkhof St. Marx. Daar verdween zijn stoffelijk overschot in een massagraf. In 1859 werd de plek waar hij begraven is bepaald en gemarkeerd met een gedenkteken dat in 1891, honderd jaar na zijn begrafenis, verhuisde naar het Zentralfriedhof. Later verscheen er een nieuw monument op het massagraf, dat er alweer honderd jaar staat.

Een doodgraver beweerde de schedel van Mozart in bezit te hebben. Jaren later werd die schedel – zonder onderkaak – onderworpen aan een DNA-test. Daarvoor werd o.a. het graf van Mozarts vader in Salzburg geopend. Het resultaat was negatief.

Een kernoorlog is weer uiterst actueel. Zeker na de dreiging uit Rusland en Noord-Korea. Het kan maar zo gebeuren. De wapens staan klaar. Mocht een van die landen besluiten de knop in te drukken dan blijven de andere atoommachten niet stil.

De Amerikaanse onderzoeksjournalist Annie Jacobsen beschrijft in haar thriller Kernoorlog, Het scenario van minuut tot minuut de gevolgen van een atoomaanval. Bij haar vuurt niet Rusland maar Noord-Korea een serie nucleair geladen raketten af op de VS. Haar verhaal is hypothetisch, maar allesbehalve fictief. De totstandkoming ervan vond plaats na uitgebreide interviews met deskundigen, zoals wetenschappers, nationale veiligheidsadviseurs, kernwapenontwerpers, CIA-officieren, historici en andere experts.

Bij Pyongyang gelanceerde atoomraketten bereiken in 24 minuten Washington DC. Pullitzerprijs winnaar Jacobsen beschrijft welke handelingen in die tijdspanne plaatsvinden in het Amerikaanse leger en wat er daarna gebeurt.

Snelheid

Nog geen anderhalve minuut na de lancering belt degene die in de VS de leiding heeft over de dodelijkste wapens op aarde de president. Hij zegt slechts twee woorden: ’Foxtrot, Tango.’ De president zegt: ‘Yankee, Zulu.’ Niet meer, niet minder. In ijltempo vliegt hij weg in de helikopter Marine One. Hiermee is de wereldvernietiging begonnen.

In de ondergrondse atoomsilo’s van de VS staan raketten van het type Minuteman III. Dit thermonucleair wapen is 18 meter lang, 36.000 kilo zwaar en bevat een nucleaire lading van 300 kiloton. Uit de film Oppenheimer weet je misschien dat de bom op Hiroshima er een was van 12 kiloton. De verwoestende werking ervan was gigantisch, kun je nagaan welke ellende de Minuteman veroorzaakt.

De Minuteman is snel, heel snel. Binnen een minuut na ontvangst van de presidentiële code draaien officieren van het Emergency Action Team, gesitueerd diep onder het Pentagon, de sleutels om waarmee het personeel in de silo’s toestemming krijgt voor de lancering. Vijftig Minuteman III-raketten staan op scherp. Vijftig luiken gaan open. Er is hoge snelheid geboden om vernietiging van het wapensysteem door de vijand te voorkomen. Binnen 60 seconden geeft 90th Missile Wing het lanceersein. In 3,4 seconden verlaten de raketten de silo´s. Twaalf minuten later bereikt het extreem dodelijke wapen een snelheid van mach 20. De raket schiet naar een hoogte van ruim 11.000 kilometer, duikt naar beneden en werpt zich op het doel.

Nucleaire winter

Je hoopt dat er nooit een kernoorlog uitbreekt, want de gevolgen zijn desastreus. Exploderende atoomraketten zorgen voor ontelbare doden en gigantische branden. Blussen helpt niet, alles blijft branden, maandenlang. Giftige dampen en gigantische ladingen roet bezwangeren de lucht voor jaren. Zonlicht kan de wereld niet meer bereiken. De temperatuur schiet met  22 graden Celsius naar beneden. Dan breekt de nucleaire winter aan die ook jaren gaat duren. Dit treft vooral de Verenigde Staten, Canada, Europa, Oost-Azië en Centraal-Azië. Snijdende kou maakt het leven ondraagbaar.

Kernoorlog, Het scenario is een uitgave van uitgeverij Prometheus, prijs € 24,99.

Op 8 augustus 1964 was het broeierig warm. Ik, net tien, fietste met schoolvriendjes langs de Utrechtse weg. Wij kwamen uit zwembad De Branding in Doorwerth en hadden haast. Op de tv trad een spraakmakende Britse band op: The Rolling Stones.

De presentator van het concert in het Scheveningse Kurhaus was Jos Brink. Het optreden werd een pandemonium. De circa 1.800 fans zorgden voor herrie in de tent. De Stones, die door het oorverdovend lawaai onverstaanbaar waren, taaiden na twintig minuten af.

Brink, behalve presentator, ook acteur, cabaretier, schrijver en wat al niet meer, zag ik jaren later terug als musicalster en presentator van het populaire tv-programma Wedden dat..? De alleskunner speelde even gemakkelijk in musicals als bij een cabaretgezelschap als Purper – https://www.youtube.com/watch?v=TUuRZE5m0ns

Naast zijn theaterwerk was hij predikant en stervensbegeleider. Jos Brink stierf op 17 augustus 2007, 65-jaar oud. Hij ligt op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Naast zijn graf is het graf van zijn man Frank Sanders, die daar te zijner tijd begraven wordt.