Alles verandert bliksemsnel
De wereld is in nauwelijks 20 jaar totaal veranderd. Internet is de nieuwe Werkelijkheid geworden. Ruim 100 jaar geleden brachten telegraaf, telefoon, stoomboot, en trein, later het vliegtuig ons vooruit. Het ging snel, maar nooit zo snel als nu.
Onze wereld is veranderd in een dorp. Financiën, handel en industrie zijn uitgegroeid tot een georganiseerde productieketen. In dit ‘werelddorp’ met 7 miljard inwoners draait het om globalisering: het openstellen van grenzen voor de gemakkelijke verplaatsing van goederen en diensten.
Die ontwikkeling gaat razendsnel. Alleen een crisis, recessie of oorlog kan er een eind aan maken. Maar zijn de puinhopen aan de kant geschoven dan draait alles gewoon weer door en wellicht nog sneller dan voorheen.
Op deze site wil ik de veranderingen in de wereld volgen. Niet zoals een krant of tijdschrift doet, maar door alleen datgene eruit te pikken wat ik belangrijk vind.
Nederland in WO 1 nu gratis te lezen. Het boek verscheen in 2014.
Nederland in wo1
Waterbeheersing staat altijd onder druk
Bij de dijkaanleg en dijkbewaking in het donker maakte het waterschap gebruik van deze dijkbewakingslamp, waarvan er velen dienst deden.
Klimaatverandering drukt ons met de neus op de feiten. Nederland moet meer gaan doen aan het waterbeheer. Want we staan onder druk! De Noordzee stijgt. Stortbuien komen vaker voor. Het is een slecht omen, zeker voor West-Nederland.
Nederland voert al tweeënhalfduizend jaar strijd tegen het water, daarmee hielden we lang droge voeten. Geldt dat ook voor de toekomst?
Water is onze vriend én vijand. In de oudheid woonden we op terpen. Water bevloeide ’s winters de akkers waar het een vruchtbare kleilaag achterliet. Vliedende stormen verbraken die rust. Om de zee te trotseren bouwden we ringdijken. De eerste dijken waren zwak, de zee brak er genadeloos doorheen. In 1287 vond er ‘een zondvloed van godswege’ plaats. De zee klauwde door de zwakke dijken en vormde twee binnenzeeën: de Wadden en de Zuiderzee. In 1570 volgden er een paar gigantische stormen, die aan ruim 1500 mensen het leven kostte. Vanaf dat moment werd het dijkonderhoud gestructureerd, het was het begin van wat we nu kennen als de waterschappen.
Basalt
Vroeger waren dijken niet meer dan glooiende hellingen, ervoor stonden rijen houtenpalen die dienden als golfbrekers. Lang ging het goed, maar in 1725 zat erin de palen een hardnekkige houtworm. Bij de geringste golfslag braken ze af. Daarop werd het hout vervangen door basalt. Na de overstroming van 1825 kwamen er nog hogere dijken voorzien van nog meer basalt.
Winnaars
In de twintigste eeuw kwamen er gemalen. Vaarten en Kanalen werden uitgediept, dat gaf aan boer en schipper een aanvaardbaar waterpeil. In 2012 kwam er een waterkering bij Harlingen. Telkens waren we de winnaars in de moeizame strijd tegen het water. m overstromingen te voorkomen zullen we straks waarschijnlijk nog harder moeten vechten tegen het grimmige water. Misschien moeten we zelfs land prijsgeven aan de oppermachtige Noordzee. Het is geen slecht idee om daar in de planologische planning alvast rekening mee houden.
‘Het zijn of niet zijn van Europa’
Het Nationale Dagblad van 7 juni 1944. Let op bericht telegram van NSB-leider Mussert aan Hitler, rechtsboven.
Meer dan elfduizend vliegtuigen, vierduizend landingsschepen en 160.000 soldaten bestormden vandaag 80 jaar geleden de stranden in Normandië. De hoofdmacht van Operatie Overlord werd gevormd door de Amerikanen, Britten en Canadezen. Elf maanden later tekende Hitler-Duitsland de onvoorwaardelijke overgave.
Brits oorlogsmateriaal.
Duits oorlogsmateriaal.
De cijfers aan Duitse kant variëren van 4.000 tot 9.000 gesneuvelden. Van alle participanten aan geallieerde zijde zijn er nog zo’n tweehonderd in leven.
In de media deden de Duitsers het voorkomen dat de geallieerden in gigantische fout hadden begaan. Alles werd in gang gezet om ze zo snel mogelijk terug de zee in te drijven. In Nederland onderstreepte NSB-leider Anton Mussert zijn lotsverbondenheid met de Führer. ‘Het gaat om het zijn of niet zijn van Europa.’ Terwijl ieder weldenkend mens wist dat Duitsland een tweefronten-oorlog, in het oosten viel Rusland aan, nooit kon winnen.
Ruigenhoek van fort tot park
Fort Ruigenhoek in Groenekan, gebouwd in 1869/1870.
Weggestopt in een uithoek van Utrecht, beter gezegd Groenekan, staat sinds 1870 een fortificatie: Fort Ruigenhoek. Het fort bood tot aan Wereldoorlog Twee nationale bescherming. De hoofdtaak was Utrecht te vrijwaren van een artilleriebombardement. Na de oorlog fungeerde het als munitieopslagplaats totdat Staatsbosbeheer gebouw en terrein in 1997 overnam.
Honderden infanteriesoldaten marcheerden in Wereldoorlog I over de Kanonsdijk naar
het fort. Daar was plaats voor ruim 240 manschappen. Tegenwoordig heerst hier oorverdovende stilte. De 24 zware kanonnen zijn verdwenen. Tijdens de bezetting haalden de Duitsers de stalen geschutskoepels van het dak. De gietijzeren stormtrap in wachtgebouw A herinnert eraan dat die koepels erop zaten.
Waterlinie
Langs de slotgracht van het fort staan bunkers uit de Eerste Wereldoorlog.
Het fort was één van de vijftig forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie, van 1815 tot begin 1940 de belangrijkste defensielinie van ons land. De linie liep van Muiden tot aan Werkendam. Tijdens een oorlog, zo was het idee, kon het liniegebied tot op een breedte van vijf kilometer tot kniehoogte onder water worden gezet. Ondertussen beschoot het leger de vijand uit de bunkers, forten en kazematten. Vooral de komst van gevechtsvliegtuigen, samen met steeds betere bewapening, maakte dit gevechtsplan onbruikbaar. In 1951 werd de linie opgeheven.
Dit is een groepsschuilplaats bij Ruigenhoek. Het dak bestaat uit ruim twee meter dik beton. De bunker bood plaats aan elf man.
Behalve het bieden van bescherming aan de stad Utrecht zorgde het fort ervoor dat er niets kon gebeuren met de nabijgelegen sluisdam, bestemd voor het uitvoeren van inundaties. Verder beschermde het de weg Utrecht-Hilversum, evenals de spoorlijn.
Noorderpark
Het waren allemaal mooie voornemens maar tot strijd hier is het hier nooit gekomen. Die stopte in mei 1940 bij de Grebbeberg. Het voormalige defensieterrein, twaalf hectare groot, is nu een natuurgebied waar aalscholvers, futen en ringslangen zich thuis voelen. In de bunkers huizen water-, grootoor- en dwergvleermuizen. Staatsbosbeheer – organiseert in Noorderpark Ruigenhoek geregeld tal van activiteiten