REDCOM

Zondag 23 mei 1943. Op station Vught staat een Jodentransport gereed. Een Duitse soldaat maakt foto’s. In de 21^ste eeuw duiken ze op, het is een unieke vondst want van Konzentrationslager Herzogenbusch, Kamp Vught, waar deze Joden vandaan komen zijn weinig foto’s bekend en al helemaal niet van Jodentransporten.

Het transport van 1.253 mensen, waaronder meer dan 300 kinderen en zieken, ging via Westerbork naar Sobibor waar het grootste deel van de getransporteerde Joden op 28 mei vergast werd.

Vandaag, 23 mei 2021 – precies 78 jaar na dato – ziet station Vught er vrijwel nog net zo  uit als op die meidag in ’43, al bestaat het depot waar de bagage tegen aan ligt niet meer en zijn ook de halfronde deuren van het depot aan de voorzijde, waar brancards stonden, verdwenen. Een kleine gedenksteen herinnert aan de Jodentransporten.

Wil je meer weten over de foto’s? Klik op https://www.bd.nl/den-bosch-vught/indringende-fotos-ontdekt-van-transport-kamp-vught-naar-westerbork-veel-mensen-werden-vijf-dagen-later-vermoord~a4bb5523/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

De situatie anno 2021.

Dezelfde plek als boven, maar nu 78 jaar na het gebeuren.

Waar de bus stond is nu een wachthokje. Het depot heeft plaatsgemaakt voor elektriciteitskasten.

Het bestaat nog, een graf van de familie Mussert. Niet van de gewiekste ingenieur maar bovenal landverrader Anton, wel van zijn veertien jaar oudere broer Jo. Jo Mussert was beroepsmilitair en geen lid van de NSB. Zijn vijftien jaar jongere vrouw Dora daarentegen liep voor het nationaalsocialisme het vuur uit haar sloffen.

Toch vertrouwt de legerleiding Jo niet helemaal. Als luitenant-kolonel bij de genie is hij verantwoordelijk voor de bruggen en veren. Maar wanneer de Duitse dreiging toeneemt benoemen ze hem tot  depot- en kantonnementscommandant in Dordrecht.

Jo Mussert.

In mei 1940 ligt Dordt in de vuurlinie. Duitse parachutisten gaan er effectief te werk en brengen het Nederlandse leger in een chaotische toestand. Jo Mussert, psychisch niet al te sterk na een verwijderde, maar ongevaarlijke, tumor in zijn hoofd, staat onder hoge stress. Als op maandag 13 mei tanks Dordt binnenrijden denkt hij dat het Franse pantsers zijn. Niet vreemd, want ook volgens het Algemeen Hoofdkwartier en het Commando Vesting-Holland zijn het Fransen. Maar nee, het zijn moffen. Hij maakt dat hij wegkomt en wijkt met zijn legeronderdeel uit naar Sliedrecht.

Er zijn soldaten die dat hoogst onverstandig vinden en hem – mede door de achternaam van NSB-leider Mussert – verdenken van hoogverraad. Tijdens een stafoverleg op dinsdag 14 mei nemen kapitein Bom en luitenant Kruithof het pistool ter hand, ze willen Jo arresteren. Hij steekt zijn handen in de lucht, maar weigert mee te gaan. Dan lijkt hij naar zijn pistool te grijpen. Kruithof vuurt. Vier kogels treffen Jo. IJlings wordt hij naar het ziekenhuis in Gorinchem gebracht, waar hij die avond op 59-jarige leeftijd overlijdt.

Hij wordt begraven in het familiegraf in Gorinchem, bij drie van zijn kinderen, het echtpaar had er tien. In 1968 volgt zijn vrouw Dora, die tot aan haar laatste snik bij hoog en bij laag  beweert dat Jo’s broer, ‘oom Anton’ – geëxecuteerd op 7 mei 1946 en verdwenen in een naamloos graf – eigenlijk een soort van Johan van Oldenbarnevelt is geweest, maar dat, zo beweerde zij hardnekkig, zou Nederland pas later zien.

De officieren Bom en Kruithof draaiden de bak in. Kruithof ontspringt op het nippertje de doodstraf, hij kreeg twintig jaar, Bom tien jaar. In 1945 kwamen ze vrij. Kruithof werd onmiddellijk toegevoegd aan de staf van prins Bernhard. Ze noemden hem daar een patriot. In mei ’45 werd Jo Mussert door generaal Henri Winkelman postuum gerehabiliteerd. Over zijn functioneren in Dordrecht stak hij de loftrompet: Jo Mussert was een standvastig officier.

Meer weten? Lees: http://stijnwiegerinck.nl/artikel%20wiegerinck_na%20magazine_1-2010.pdf

Iedereen heeft gehoord over de gevechten op de Grebbeberg, maar weinigen

Kasteel Amstelwijck in Dordrecht waar in mei 1940 een Nederlandse commandopost was gevestigd.

hebben kennis genomen van de verovering van de bruggen bij Dordrecht en Rotterdam. Ook die begonnen op vrijdag 10 mei 1940, nu 81 jaar geleden. Herinneringen daaraan zijn nog altijd terug te vinden, zoals het bunkercomplex bij kasteel Amstelwijck in Dordrecht. Het in 17e eeuw gebouwde kasteel bood in 1940 onderdak aan een commandopost van het 28^e Regiment Infanterie.

Bunker bij de commandopost Amstelwijck in Dordrecht

Hier gelegerde soldaten kregen de volle laag van een Duits parachutistenleger, dat in de vroege ochtend van 10 mei landde in deze buurt. De strijd kostte aan 14 Nederlandse militairen en 4 Duitse militairen het leven. Onze soldaten waren uitgerust met zware mitrailleurs, maar de overval ging zo snel dat ze aanvankelijk uit pure wanhoop niet wisten waar ze het zoeken moesten.

Een eenvoudig monument

Dit monument herinnert aan de hevige gevechten in mei ’40 bij Dordt.

markeert de strijd. Op een donker bord is een roeiboot afgebeeld, een teken dat de soldaten na  hevige strijd over het water wisten te ontkomen naar veiliger gebied.

Ons leger vocht hard, waardoor het Duitse plan Fall Geld, de codenaam voor de overval op Nederland, België en Luxemburg, vertraging opliep. Het werd ons op dinsdag 14 mei betaald gezet met het bombardement op Rotterdam. Daarmee was Nederland overwonnen.

Op woensdag 15 mei tekende generaal Winkelman de capitulatie. Dat gebeurde in een

De Johannes Post School in Rijsoord waar op 15 mei de capitulatie werd getekend.

Generaal Winkelman (tweede van links) en generaal Fedor von Bock (niet op de foto) bij de capitulatie op 15 mei in de school met de bijbel in Rijsoord.

school die dienst deed als Duits hoofdkwartier in het dorp Rijsoord – gemeente Ridderkerk. Generaal Fedor von Bock nam de overgave in ontvangst.

Tegenwoordig is de school het Verzetsmuseum Johannes Post. Er staat een monument van de Nederlandse opperbevelhebber († 1952) en een gedenkteken dat aan de capitulatie herinnert, daarop de tekst: “Een volk dat zijn verdediging verwaarloost zet zijn vrijheid op het spel.”

Het museum – 6.000 bezoekers per jaar – staat te koop. Van de gemeente krijgt directeur Ad Los weinig sympathie. De gemeent Ridderkerk wil het museum wel overnememen maar volgens hem voor een veel te laag bedrag. De 72-jarige Los begrijpt dat niet. Hij heeft het museum in eigen beheer opgeknapt en ingericht en is niet van plan dit nationaal belangrijke gebouw voor een habbekrats van de hand te doen.