Op de Balkan kun je met veel mensen leuk praten tot je de politiek aanroert. Dan kan die gezellige prater ineens je vijand worden. Vooral de ouderen – vaak doorwrocht van het nationalisme – bijten zich verbeten vast in mythes.
Wij Nederlanders kennen het verschijnsel nationalisme in een zeer gematigde vorm. Bij internationale voetbalwedstrijden kan het zich grenzeloos ontpoppen. Dan zwaaien we met vlaggen en zingen ‘te vechten voor ons vaderland’. In Servië betekent nationalisme vooral het verheerlijken van de eigen geschiedenis, vaak zonder rekening te houden met de feiten. De staatsmedia (vooral veel foto’s en kleine berichten met schreeuwende koppen) dragen eraan bij. Je kunt je daar niet op de hoogte stellen van accuraat nieuws. Alleen via internet, maar de meesten zijn het nieuws daar allang beu.
Geen democratie
Servië is geen democratie, al noemt het zich democratisch, het is een autocratie, altijd geweest. Hun politieke systeem zit lastig in elkaar. Het is nog het best te vergelijken met een koorddanser die steeds in balans moet blijven. Er bestaat een duidelijke afkeer van het Westen, maar vanuit economisch perspectief kunnen ze onmogelijk zonder het rijke Westen. Naar eigen zeggen werkt 12 procent van de bevolking in de EU. De EU is in Servië ook de grootste geldschieter, maar daar besteden ze nauwelijks aandacht aan. Servië is sinds 2011 kandidaat-lid van de EU die er alles aan doet om het land binnen zijn invloedssfeer te trekken, tot nu toe zonder resultaat. Slechts 30 procent van de bevolking kiest voor aansluiting bij de EU. Bijna 50 procent is voor Rusland en 17 procent wil bij China.
Poetin is in Servië dé man. Hij verdedigt zich tegen het Westen. In Servië weten ze heel zeker dat het Westen door de wapenleveringen aan Oekraïne op weg is naar het einde. De economie van Duitsland hangt aan een zijden draad. In Frankrijk dreigt burgeroorlog. Voor hun geestesoog doemt een nieuwe wereld op met China als de leidende kracht. Het einde van de VS is slechts een kwestie van tijd.
Dit wereldbeeld komt vooral door negatieve berichtgeving in de media, stelt de ngo Novi Treci Put (Nieuwe Derde Weg). De meeste negatieve berichten gaan over de NAVO (hoewel het Servische leger daar vaker mee oefent dan met Rusland), het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. China krijgt als enige land positieve berichtgeving. In Servië scoren Iran en Noord-Korea hoger dan welk westers land dan ook.