Zeeslag bij Kamperduin, 11 oktober 1797.
Zorg dat je er bij komt, bij de Marine moet je zijn. Waarom? Wat is er leuk aan de Marine? Dit legeronderdeel is ouder is dan de uit 1577 stammende landmacht. Ben je geen liefhebber van zout water, storm of maandenlange vaartochten, blijf dan liever op de wal.
Sinds 1488 kiest de marine het ruime sop, eerst vanaf Texel. Begin negentiende eeuw kwam de marine op bevel van keizer Napoleon naar Den Helder, sinds 1815 draagt het de titel Koninklijk.
De marine was en is wereldwijd betrokken bij oorlogen en hulpacties. Ook nu is er een patrouilleschip, de Zr. Ms. Holland, onderweg naar de Middellandse Zee voor het bieden van humanitaire hulp aan Gaza.
Zeeslagen
Michiel Adriaanszoon. de Ruyter (1607 – 1676).
Vroeger waren zeeslagen van dezelfde importantie als de luchtgevechten van nu. Enorme zeilschepen, uitgerust met tientallen kanonnen en enterhaken, vochten op volle zee. De Staatse vloot was in de zeventiende eeuw de machtigste vloot van de wereld. Uit die tijd kennen we beroemde zeevaarders als de Ruyter en Tromp.
Kogel uit een scheepskanon.
Het leven op zee was vol gevaren. Op 22 April 1676 daveren er kanonnen in de baai van Syracuse. De Nederlands-Spaanse vloot vecht er tegen de Franse vloot. De kogels slaan links en rechts in. Scheepsvolk op het Nederlandse commandoschip spoedt zich naar de bevelhebber Michiel Adriaanszoon de Ruyter. De winnaar van zo’n 27 zeeslagen is getroffen door een Franse kanonskogel, ernstig gewond ligt hij op het dek. Zelfs de Fransen zijn zo ontdaan dat ze de steven keren. Het gevecht blijft onbeslist. Een week later sterft De Ruyter.
The Royal Charles, tekening uit 1986 van Kees Hoogendijk.
De Ruyter verwierf grote bekendheid met aanvallen op de Engelse vloot en zijn scheepswerven. Bij een van die aanvallen werd het kroonschip de HMS Royal Charles (foto) veroverd. Alleen de achtersteven bleef bewaard, die hangt in het Rijksmuseum.
Liever de lucht in
Herinneringsbord aan Jan van Speyk.
Waar het mis (dreigt) te gaan of gaat is de marine snel ter plekke, wereldwijd. Tijdens de Belgische opstand in 1830 sloot de marine de Schelde af. Op 5 februari 1831 sloeg een van hun kanonneerboten los en dreigde in Belgische handen te vallen. Commandant luitenant-ter-zee Jan van Speyk blies de munitie op de boot liever op dan het schip in handen te laten vallen van de Belgen. Een daad die hem tot op de huidige dag in de herinnering houdt. Deze manoeuvre gaf de marine een ware heldenstatus. De muiterij aan boord van De Zeven Provinciën (1933) voegde er een inktzwarte bladzijde aan toe. Matrozen kwamen in opstand tegen een salariskorting. De marine gooide een bom op het voorschip, dat leverde negentien doden op waarna de muiterij snel beëindigd was.
Nederlandse onderzeeër.
Onderzeeër
De pantserschepen Piet Hein en Evertsen voor Hoek van Holland.
Houten zeilschepen, linieschepen, fregatten en kanonneerboten, verloren in de negentiende eeuw hun importantie. Ze werden vervangen door bepantserde stoomschepen. De ZR. MS. Prins Hendrik der Nederlanden was het eerste bepantserde stoomschip (1866) van de marine. In 1917 kwam er zelfs een marine luchtvaartdienst. Daarmee was het legeronderdeel uitgegroeid tot een hoogwaardige gevechtseenheid, op onderzeeërs na. De eerste duikboot, de Hr. Ms. onderzeeboot KXVIII, verliet in de jaren dertig van de vorige eeuw de werf. De boot werd in Soerabaja vernietigd. Tegen het einde van de oorlog was hij door Japan hersteld. In 1945 joegen de Britten deze onderzeeër voorgoed naar de kelder.
De marine in actie bij de strijd om de Maasbruggen in Rotterdam, mei 1940.
Stoer
In Wereldoorlog Twee vocht de marine op tal van plaatsen. In Nederland vervulden ze een
belangrijke rol bij de Willemsbrug in Rotterdam en de Afsluitdijk. Een deel van de vloot ontkwam naar Groot-Brittannië. In februari 1942 verloor de marine onder leiding van Karel Doorman en Conrad Helfrich de Slag in de Javazee tegen Japan. Op 6 juni 1944 was de zeemacht betrokken bij D-day. In die tijd ontstond naar Amerikaans-Brits voorbeeld de vrouwelijke marine afdeling, beter bekend als MARVA – Marine Vrouwenafdeling.
Mannelijk en vrouwelijke mariniers zetten zich graag weg als stoere lieden. In 1970 verjoegen ze de hippies rond het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam. De korpsleiding sprak er schande van, maar het publiek was enthousiast. Ja, je moet er maar van houden, van de marine.